Belgisch Spleen
Marc Ruyters ontmaskert voor de laatste keer valse pretenties in de media en de cultuur
column by Marc Ruyters.
published on 12 Sep 2023 in Humo
Ouder wordende vrouwen (en mannen) beginnen zich te roeren. Er is een wildgroei aan podcasts, artikels en boeken over vrouwelijk ouder worden (tik dat maar eens in op Google), en de hamvraag is telkens: kunnen ouder wordende vrouwen nog wel iets? Ja, en wel daarom: persistentie, inzicht en novelty seeking. Weliswaar gepaard gaand met harm avoidance en reward dependance. Raadpleeg de psychologische literatuur als u meer wilt weten over dit interessante diagram.
Wie weleens in de buurt van Square Sainctelette in Brussel komt, kan er niet omheen: de buitengevel vande vroegere Citroën-garage, nu een gigantische bouwwerf van wat in 2025 het nieuwe Kanal-Centre Pompidou wordt (in feite een Brusselse dependance van het beroemde museum in Parijs) is bekleed met een 1.400 vierkante meter groot kunstwerk, gemaakt door Anne-Mie Van Kerckhoven (AMVK). De 'mural', digitaal aangebracht op een gigantisch doek gemaakt van gerecycleerde petflessen, toont een metaforische parade die verwijst naar de geschiedenis van de stad Brussel, met figuren als Lange Jojo, het legendarische artiestencafé Het Goudblommeke in Papier, maar ook naar AMVK's eigen dada's: feminisme en maatschappijkritiek, via dansende natuurgodinnen, en de verkeerschaos op het plein.
AMVK is, na Laure Prouvost, de tweede vrouwelijke artiest die een Façade aan de gevel van Kanal voorstelt, het blijft er hangen tot maart 2024. Zij is 71 jaar jong and still standing, maar het kan nog straffer: in de ruimte KNSTWRK in Fort 5 in Edegem stelt nu Monique Thomaes tentoon, met een prachtige installatie. Het fort behoort tot de Antwerpse Fortengordel, eind 19de eeuw gebouwd als een megalomaan project om Antwerpen (de haven dus) te beschermen tegen buitenlandse invasies. Met de uitvinding vanhet vliegtuig en het Duitse kanon Dikke Bertha, dat los door de fortmuren kon schieten, bleek het hele project hopeloos voorbijgestreefd. Iets wat Antwerpen nu wellicht weer gaat meemaken met de Oosterweelverbinding.
Thomaes is 81 and still standing, capteerde in het voorjaar digitaal het licht in de oude Fortruimtes en confronteert dat nu met het echte najaarslicht.
En zo zie ik hoe vrouwen, jong en oud, de kunstwereld vastberaden veroveren, stap voor stap, op hun manier. Ik eindig deze column met de woorden van AMVK op de persconferentie van haar mural op Kanal (uit haar verzameling teksten 'Belgisch spleen'): 'Wij zijn misschien geen land, maar wel een volk. De stam was er al van in de tijd van de Oude Belgen. De culturen van het Franstalige én Vlaamstalige België, ze vormen een prachtig, divers en hoogst persoonlijk geheel. Wij zijn geen schapen. Praktisch elke Belg is origineel en dat is een kwaliteit. Alle temperamenten van Europa zitten in ons verzameld. In de loop der eeuwen hebben overheersing en minachting ons een troebele mikmak van eigenschappen gegeven, die ontvankelijkheid en meegaandheid in de hand werken. Maar ook een soort morele autonomie die de bewoners van andere landen ons alleen maar kunnen benijden. Die autonomie is nuttig geworden in de nieuwe wereldconstellatie waarnaartoe we aan het evolueren zijn.'
Ik ben het daar helemaal mee eens, trots om Belg te zijn. Bedankt, Humo-lezers: dit is, 'in onderling overleg' zoals dat heet, mijn laatste Kunstbeen.
read online:
Related solo exhibitions: FAÇADE: a Stage for Brussels
666 views