Artroze
review by Jan Braet.
published on 07 Mar 2018 in Knack
Jan Braet kijkt naar kunst en het leven, in bloei en verval, zoals de rozen. Deze week de retrospectieve expo AMVK in het M HKA, Antwerpen.
Tegen de muur, een metertje boven de grond, maakte ze een stoel en een kinderbureautje vast. Op de televisie speelt een filmpje waarin de kunstenares de dierbare dingen in haar kamer nog eens monstert vooraleer ze, uitgestrekt op een operatietafel, opstijgt tot hoog boven het pand dat ze tot haar verdriet moet verlaten (Belgian Spleen). Levitatie is de simpelste voorstelling die AMVK (Anne-Mie Van Kerckhoven) kon verzinnen om ons te beduiden dat er een zieneres in haar schuilgaat.
Vindt u het ook zo avontuurlijk om eens boven uzelf uit te stijgen? Mij kost het bovenmenselijke inspanningen, en de terugkeer naar de normale staat ervaar ik gewoonlijk als een zegen. De Übermensch met zijn volgehouden creatief vermogen, zijn hogere denkkracht en fantasie zoals de filosoof Friedrich Nietzsche hem voorspiegelde, intimideert mij te veel om goed te zijn. Hooguit kom ik soms onder de bekoring van een ‘ontregeling van alle zintuigen’, een proces dat de dichter Arthur Rimbaud nodig achtte om een voyant te worden.
AMVK gaat sinds jaar en dag uitdagingen aan die ik tot het domein van de hogere denkkracht en de zintuiglijke ontregeling reken. Zo veel respect als dit verdient, zo hoog lijkt ook de intellectuele drempel die daarbij is aangelegd. Maar net zoals Rimbaud in de eerste plaats een dichter was, zo maakt AMVK vooreerst kunstwerken met alles erop en eraan. Haar digitaal ontworpen en materieel gerealiseerde beelden bezitten een hoge afwerkingsgraad, vaak even avontuurlijke als streng gefragmenteerde vormen, scherp gesneden lijnen en hard inslaande kleuren.
Behalve schoonheid gaat er ook dreiging uit van de talloze machinaal geproduceerde (zelf-) portretten, bewerkte pin-ups, verkleurde lichamen en onwezenlijke interieurs. Meer dan eens worden er korte provocerende teksten bij geknald, denkoefeningen en onoplosbare vragen als ‘hoe betrouwbaar is het brein?’, of ‘kan een brein ledematen kweken?’ Aan het eind van de trip groeit het verlangen naar frisse lucht.
Het fysieke geworstel van de Übermensch om in een stadium ‘voorbij goed en kwaad’ te komen, speelt zich in werkelijkheid af in de donkerste krochten van de geest. De grote installatie Morele Herbewapening, opgedragen aan de ‘obscene’ godin Baubo, wil depressieve vrouwen en mannen met behulp van ‘vuile’ seks weer plezier in het leven geven. Wie de goden uitdaagt moet, zoals de antieke held Prometheus, bereid zijn om eeuwigdurende pijn te verdragen, zo blijkt uit de ingenieuze installatie Videoklok: vier dansende monitoren projecteren de marteling van een naakte mens (kunstenaar DDV, levensgezel van AMVK) op een spiegel waarop twee dunne takken gemonteerd zijn. Ze functioneren als de altijd voortdraaiende wijzers van de klok. Ach de heroïsche, hopeloze strijd tegen vadertje tijd.
Moeten zulke kunstwerken ten gronde worden bestudeerd? In een commentaar bij de video-installatie De 5de kracht noteert AMVK: ‘In mijn achterhoofd dacht ik aan intelligentie als een beschavingsziekte, een soort schimmel die onze geest is binnengedrongen.’ Het is haar menens, want van de computeranimatie The Populace zegt ze dat die ‘evolueert als een schimmel, zoals de menselijke gedachte.’ Ik kijk en luister daar gefascineerd naar als naar een orakel. Beter illustreren wat AMVK bezielt dan met de digitale, op plexiglas gemonteerde prints onder de titel Orakel (Ornament) kan ik niet.
read online: http://magazine.knack.be/makr/voor-abonnees/knack/printarticle/5170002/article
Related solo exhibitions: AMVK
2061 views